Cele ogólne:
Pierwsze spotkanie z biblioteką – scenariusz
Jak przygotować się na pierwszą wizytę najmłodszych czytelników? Jak wprowadzić ich w świat książek i zachęcić do systematycznego czytania? Zapoznaj się ze scenariuszem zajęć, które sprawią, że dzieci zakochają się w bibliotece.
Uczestnicy: uczniowie I klasy szkoły podstawowej
- poznanie biblioteki szkolnej
- promocja czytelnictwa
Cele szczegółowe, uczeń:
- zna działy biblioteki,
- nawiązuje kontakt z jej pracownikami,
- zna i stosuje się do zasad obowiązujących w bibliotece,
- potrafi samodzielnie lub z pomocą bibliotekarza wybrać i wypożyczyć książkę,
- ćwiczy spostrzegawczość i pamięć,
- współpracuje w grupie.
Materiały pomocnicze:
Materiał pomocniczy Odkrywamy bibliotekę szkolną.
Kolorowe kartoniki ze strzałkami do oznaczenia tras.
Zestawy do stworzenia mapy biblioteki z wydrukowanymi zdjęciami wybranych miejsc w bibliotece.
KartonyA3, flamastry i klej.
Materiał pomocniczy Wzorowy czytelnik.
Zestawy z obrazkami ilustrującymi zasady zachowania w bibliotece i korzystania z wypożyczalni.
Kartony A4 w dwóch kolorach: zielonym i czerwonym.
Zielone i czerwone flamastry.
Dyplomy pasowania na czytelnika.
Zakładki do książek.
Książki do wypożyczenia.
Czas trwania: 60 minut
Przebieg zajęć
Przygotowanie
1. Burza mózgów – prowadzący wita uczniów i pyta: „Co wiecie o bibliotece? Co to za miejsce? Co tu można robić?”
2. Wprowadzenie tematu zajęć – nauczyciel informuje uczestników, że dziś poznają szkolną bibliotekę, a na zakończenie zajęć będą mogli wypożyczyć książki.
Realizacja
1. Przygotowanie do zadania – nauczyciel dzieli dzieci na grupy i wyjaśnia, na czym polega zadanie (Materiał pomocniczy Odkrywamy bibliotekę szkolną).
2. Zabawa Odkrywamy bibliotekę szkolną – grupy odbywają podróż po bibliotece i tworzą jej mapę na przygotowanych przez nauczyciela kartonach A3 (Materiał pomocniczy Odkrywamy bibliotekę szkolną). Po zakończeniu zadania pokazują swoje prace. Chętni mogą powiedzieć, co najbardziej im się podobało i dlaczego.
3. Quiz Wzorowy czytelnik – uczniowie pozostają w swoich grupach. Nauczyciel odczytuje pytania (Materiał pomocniczy Wzorowy czytelnik), a dzieci wyklejają swoje odpowiedzi na kolorowych arkuszach.
4. Prezentacja prac – grupy przedstawiają swoje odpowiedzi i wraz z nauczycielem je omawiają. Po zakończeniu zabawy prowadzący może powiedzieć: „Teraz wiecie, jak zachować się w bibliotece. Jesteście wzorowymi czytelnikami.”
5. Ceremonia pasowania na czytelnika biblioteki – dzieci powtarzają za nauczycielem tekst ślubowania, a następnie otrzymują:
- dyplomy pasowania na czytelnika – gotowe dyplomy z tekstem można znaleźć w Internecie
- zakładki do książek z zasadami obowiązującymi w bibliotece, najlepiej w formie obrazków wykorzystanych podczas quizu Wzorowy czytelnik (zakładki są zielone po jednej stronie – to wolno, a czerwone po drugiej – tego nie wolno); można na nich także umieścić imiona dzieci.
Zakładki powinny być ładne i czytelne. O ich zaprojektowanie i wykonanie można poprosić szkolnego informatyka lub uczniów najstarszych klas. Po wydrukowaniu warto je zalaminować, aby przedłużyć ich trwałość. Jeśli jest to niemożliwe, wydrukuj je na grubszym papierze.
Podsumowanie
Uczniowie oglądają przygotowane przez nauczyciela książki i wybierają po jednej pozycji. Teraz każde dziecko może wypożyczyć swoją pierwszą książkę z biblioteki szkolnej.
Ważne! Rozłóż książki (np. na stolikach) w różnych miejscach biblioteki, aby uniknąć tłoku.
Materiał pomocniczy Odkrywamy bibliotekę szkolną
1. Dzielimy uczniów na kilkuosobowe zespoły. W małych klasach można utworzyć trójki. Każdej grupie przyporządkowany jest kolor. Zespoły będą poruszały się po trasach oznaczonych kartonikami ze strzałkami w kolorach, które im przydzielono. Trasy wytyczamy tak, aby wszystkie grupy w miarę swobodnie mogły przemieszczać się po bibliotece i aby nie przeszkadzały sobie nawzajem.
2. Każdy zespół otrzymuje karton A3, flamastry i klej, a także zestaw zdjęć wybranych miejsc w bibliotece, np. półki z książkami dla klas I, wypożyczalni, katalogu książek, wejścia. Zdjęcia powinny być zrobione w sposób nieoczywisty, czyli tak, aby nie od razu było widać, co przedstawiają. Można wykonać je z dołu lub pod kątem, zmienić ich kolory lub kontrast, sfotografować jeden element charakterystyczny dla danego miejsca ale nie od razu widoczny, zrobić zdjęcie lekko poruszone (niewyraźne). Wielkość zdjęć dobieramy tak, aby zmieściły się na kartonie, ale nie wypełniały go całkowicie.
3. Zadanie polega na stworzeniu mapy biblioteki. Dzieci odbywają podróż kierując się strzałkami i szukają miejsc/elementów/przedmiotów przedstawionych na zdjęciach. Gdy odnajdą je wszystkie, siadają przy stoliku i tworzą mapę naklejając zdjęcia w odpowiednich miejscach. Dla ułatwienia na kartonach można zaznaczyć wejście lub punkt startowy. Jeśli dzieci pamiętają inne miejsca/elementy/przedmioty, których nie ma na zdjęciach, mogą je dorysować flamastrami. Liczą się nie tylko spostrzegawczość i pamięć, ale także kreatywność.
Materiał pomocniczy Wzorowy czytelnik
Celem tej zabawy jest przybliżenie uczniom zasad obowiązujących w bibliotece oraz procedury wypożyczania książek. Każda biblioteka ma te same zasady ogólne (zachowanie spokoju, zakaz spożywania napojów itp.) ale również zasady dostosowane do specyfiki miejsca (maksymalna liczba uczniów w czytelni, sposób wypożyczania książek, godziny otwarcia itp.).
1. Nauczyciel tworzy listę pytań zamkniętych (możliwe odpowiedzi to tak/nie), albo listę stwierdzeń (możliwe odpowiedzi to prawda/nieprawda). Pytania dotyczą zasad zachowania w bibliotece, sposobu komunikacji z nauczycielem oraz wypożyczania książek i obchodzenia się z nimi. Do każdego pytania/stwierdzenia należy wykonać obrazek-ikonkę, którą uczniowie nakleją na odpowiednim kartonie:
- tak/prawda – na zielonym,
- nie/nieprawda – na czerwonym.
Obrazek z osobą trzymającą palec na ustach (cisza) powinien trafić na karton zielony, a z osobą jedzącą kanapkę na czerwony.
Obrazki można wykonać samodzielnie lub pobrać z Internetu. Wszystkie powinny być tej samej wielkości.
2. Uczniowie pracują w grupach. Każdy zespół otrzymuje dwa kartony (zielony i czerwony), zestaw obrazków, klej i dwa flamastry (zielony i czerwony). Dzieci nie mogą udzielać odpowiedzi na głos, lecz po każdym pytaniu naradzają się szeptem w swoich grupach, a następnie naklejają ikonki na kartonach.
3. Po zakończeniu quizu wspólnie sprawdzamy odpowiedzi. Nauczyciel wykorzystuje ten moment, aby wyjaśnić wątpliwości uczniów i nauczyć je poprawnego korzystania z biblioteki. Źle naklejone karteczki można poprawić flamastrem w odpowiednim kolorze: zielonym na czerwonym arkuszu (to wolno) lub czerwonym na zielonym arkuszu (tego nie wolno).
Nie oceniamy wyborów dzieci i krytykujemy ich błędów. Mówimy, że w bibliotece po prostu obowiązują takie a nie inne zasady oraz wyjaśniamy, czemu one służą.