Cel ogólny:
Lekcja biblioteczna: znęcanie się: stop przemocy rówieśniczej – scenariusz
Dokuczanie, wyśmiewanie, popychanie i inne zachowania przemocowe są tak powszechne, że często przestajemy zwracać na nie uwagę. Ta lekcja uwrażliwia uczniów na przejawy przemocy rówieśniczej i zachęca do poszukiwania sposobów radzenia sobie z napastnikami. Uczestnicy: uczniowie klas IV–VI
- ograniczenie przemocy rówieśniczej.
Cele szczegółowe, uczeń:
- zna rodzaje i przejawy przemocy rówieśniczej,
- rozumie, co przeżywa ofiara,
- poszukuje sposobów przeciwstawiania się zachowaniom przemocowym,
- wie, gdzie może szukać pomocy, jeśli jest ofiarą,
- ćwiczy empatię.
Materiały pomocnicze:
Materiał pomocniczy Wizualizacja
Karteczki samoprzylepne, długopisy i pudełko lub inny niewielki pojemnik
2 duże arkusze papieru i flamastry
Czas trwania: 60 minut
Przebieg zajęć:
Przygotowanie
Wprowadzenie tematu– nauczyciel zapisuje na tablicy następujące słowa: popychanie, szczypanie, kopanie, ciągnięcie za włosy, zabieranie rzeczy. Następnie pyta:
- Czy spotykacie się w szkole z takim zachowaniem? Jak często?
- Co to za zachowanie? (formy znęcania się, przemocy).
Realizacja
1. Wizualizacja – uczestnicy zamykają oczy, a nauczyciel odczytuje tekst wizualizacji (Materiał pomocniczy Wizualizacja).
2. Refleksja – każdy uczeń zapisuje na karteczce samoprzylepnej, jak (prawdopodobnie) czuje się ofiara i jak przemoc na nią wpływa. Wpisy są anonimowe. Karteczki należy wrzucić do pudełka. Nauczyciel wyjmuje je i odczytuje ich treść, a następnie zapisuje kluczowe słowa na tablicy (dużym arkuszu).
Ważne!
Mogą pojawić się obraźliwe wpisy sprawców, którzy czują się bezkarni, bo pozostają anonimowi. Poinformuj wtedy klasę, że takie wpisy się pojawiły i wyraź sprzeciw wobec tego typu zachowań (krótko i stanowczo). Uczniowie muszą wiedzieć, że nie ma zgody na destrukcyjne zachowanie, że to też forma przemocy. Dodaj, że dopóki sprawca czuje się bezkarny, prawdopodobnie dalej będzie stosował przemoc. Po tej lekcji powinno się to zmienić.
3. Pogadanka – prowadzący podkreśla, że przemoc zawsze jest zła i zawsze wyrządza krzywdę, niezależnie od intencji sprawcy. Dla niego to może być zabawa, próba zwrócenia na siebie uwagi lub pokazania swojej siły. Zawsze trzeba reagować i przeciwstawiać się takim zachowaniom.
4. Mapa umysłu – klasa zastanawia się, jak zatrzymać znęcanie się nad innymi. Uczniowie mogą o tym porozmawiać w parach lub małych grupach, mogą także zastanowić się indywidualnie. Następnie zapisują propozycje rozwiązań na karteczkach samoprzylepnych, które wrzucają do pojemnika.
Nauczyciel odczytuje wpisy i wraz z uczestnikami tworzy mapę myśli wokół tematu „Stop przemocy”. W miarę potrzeby wyjaśnia i uzupełnia podane rozwiązania.
Ważne!
Pozwól uczniom samodzielnie zdecydować, jak chcą pracować. Zminimalizuje to ryzyko wymuszonej współpracy jednostek, które nie mają do siebie nawzajem zaufania oraz konieczności rozmowy ofiary ze sprawcą. Anonimowość wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i sprzyja szczerości.
Podsumowanie
Rada na zakończenie – nauczyciel mówi:
Nigdy nie zgadzaj się na przemoc. Nie śmiej się, nie odwracaj głowy. Nie bądź obojętny.
Jeśli jesteś ofiarą, szukaj pomocy, rozmawiaj z kolegami, nauczycielami i rodzicami. Lub zadzwoń do Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (bezpłatny, numer 116 111).
Materiał pomocniczy Wizualizacja
| Popychanie, szczypanie, kopanie, ciągnięcie za włosy, zabieranie rzeczy... to przykłady przemocy rówieśniczej. Inna nazwa przemocy to dręczenie lub mobbing.... Istnieją różne formy przemocy.... Szarpanie, bicie, duszenie.... to przemoc fizyczna.... Wyśmiewanie, dokuczanie, przezywanie, grożenie.... to przemoc psychiczna.... Ocieranie się, dotykanie, wulgarne propozycje, strzelanie ze stanika.... to przemoc seksualna.... Ośmieszanie kogoś w Internecie, zamieszczanie nieprawdziwych informacji w mediach społecznościowych.... to cyberprzemoc.... Aż 57% dzieci pada ofiarami przemocy rówieśniczej, czyli ze strony osób w tym samym wieku.[1] W szkołach podstawowych z agresją i przemocą spotykamy się na co dzień.... W każdej klasie znajdują się jej ofiary.... Jeśli byłeś kiedyś wyśmiewany, dręczony lub zastraszany, przypomnij sobie, jak się wtedy czułeś.... Jeśli widziałeś takie zachowania lub o nich słyszałeś, wyobraź sobie, jak czuła się ofiara.... Jeśli sam komuś dokuczasz, zastanów się, co ta osoba przeżywa.... |
[1]M. Sajkowska, R. Szredzińska (red.): Dzieci się liczą 2022. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce.https://fdds.pl/_Resources/Persistent/d/c/3/0/dc3061e1723b49503224bd0a968f493b7ae34935/Dzieci%20si%C4%99%20licz%C4%85%202022%20Raport.pdf (dostęp: 28.03.2023r.)
[1]https://fdds.pl/_Resources/Persistent/d/c/3/0/dc3061e1723b49503224bd0a968f493b7ae34935/Dzieci%20si%C4%99%20licz%C4%85%202022%20Raport.pdf
